Jan Brokken

Jan Brokken is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het genre literaire non-fictie in de Nederlandse literatuur. Brokkens grootste succes was de roman De vergelding uit 2013. Het boek stond lang in de Bestseller Top 60 en werd zowel door lezers als pers erg goed ontvangen. De roman gaat over het oorlogsverleden van Rhoon, het dorp waar Jan Brokken opgroeide.

Brokken debuteerde in 1984 met de roman De provincie, waarin de hoofdpersoon terugkeert naar zijn benauwende geboortedorp wegens de moord op een jeugdvriendin. De verhalenbundel die twee jaar later volgde, De zee van vroeger, ontving de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs. In de bundel staat een soortgelijke thematiek centraal: het ontworstelen aan de wurgende banden van de jeugd.

Jan Brokken creëerde min of meer een eigen genre, waarin hij non-fictie, fictie en biografie met elkaar mengt. Het komt tot uiting in Jungle Rudy (1999), een speurtocht naar een Haagse bankierszoon die een nieuw bestaan opbouwt in de jungle van Venezuela. Toch duurde het tot Baltische zielen (2010) voor deze vorm van schrijven als baanbrekend werd erkend en, ook internationaal, sterk de aandacht trok. 

Baltische zielen, vijftien familiegeschiedenissen in Estland, Letland en Litouwen, werd een even groot succes als De vergelding. Met De Kozakkentuin - over de Siberische jaren van Dostojevski - en De gloed van Sint-Petersburg bereikte Brokken nieuwe hoogtepunten.  

Brokkens schrijfstijl wordt geprezen om de sobere beschrijvingen, bondige dialogen, kernachtige typeringen, humor en zelfspot. Met Mijn kleine waanzin en In het huis van de dichter maakte hij een aangrijpend tweeluik van zijn jeugd. Opgegroeid in een gezin dat uit Nederlands-Indie was teruggekeerd en maar moeilijk de oorlog en het kamp kon vergeten, kreeg Jan als domineeszoon te maken met de geloofstwisten op het Zuid-Hollandse platteland. Hij vond de bevrijding in Amsterdam, waar hij vriendschap sloot met de Russische pianist Youri Egorov. Geschiedenis op een persoonlijke manier verteld - dat is de kracht van Brokken's aanpak. 'Een goddelijk verteller,' noemde de Volkskrant hem.

In het geven van lezingen is hij, schreef BN De Stem, 'een onbetwist meester met een heel symfonieorkest in zijn stem.' Jan Brokken treedt vaak met musici op in wat hij zelf 'concertlezingen' noemt. Programma's als Baltische zielen, Een hommage aan Youri Egorov, Chopin rond de Evenaar, De Russische Gloed, De weg naar de vrijheid, met o.a. pianist Marcel Worms, violiste Ursula Schoch, celliste Lidy Blijdorp of het Berlage Saxofoon Kwartet.
 

Veel van Brokkens boeken zijn vertaald. De provincie werd in 1991 verfilmd, met Pierre Bokma, Thom Hoffman, Gijs Scholten van Aschat en Tamar van den Dop in de hoofdrollen. In voorbereiding zijn de tv-serie De vergelding en de speelfilm In het huis van de dichter.